De geschiedenis van de das

Eigenlijk is de das maar een vreemd kledingstuk. Zelfs met dit warme weer vinden veel mannen dat ze niet zonder das kunnen verschijnen op het werk. Het is het meest mannelijke kledingstuk, maar toch heeft het geen enkele praktische functie meer. Waarom dragen we dan nog steeds een das? Om dat te begrijpen neem ik je mee ver terug in de geschiedenis.

De oorsprong ligt al meer dan 2000 jaar achter ons

De huidige das stamt af van een halsdoek. Halsdoeken hoorden vroeger bij het uniform van soldaten. Soldaten uit het Romeinse Rijk droegen droegen allen een losjes gestrikte halsdoek, maar ook al 300 jaar eerder werd het gedragen door Chineze soldaten, zoals we kunnen zien aan de beelden van het beroemde ’terracottaleger’ van keizer Shih Huang Ti (210 v. Chr.) . Hier had het nog een zeer praktische functie, het beschermde tegen irritatie van het harnas, en het was een zweetdoek.

De Kroaten

Na een aantal ‘dasloze’ eeuwen, waren het wederom soldaten die de halsdoek terugbrachten op het toneel. In de dertigjarige oorlog (1618-1648) maakten zowel Frankrijk als Duitsland gebruik van Kroatische huurlingen. Deze strijders droegen het doek niet alleen als versiering, maar het had vooral de taak om hun geluksamulet te beschermen. In een later stadium verving deze doek dan ook het amulet. Van deze Kroatische soldaten komt dan ook het Franse woord cravatte en het Duitse Krawatte.

Van praktisch naar modisch kledingstuk

De kroatische das is vooral nog praktisch, Lodewijk XIV verandert dit en lanceert de halsdoek als de nieuwste mode. Hij had een eigen Cravatier die zijn kanten dassen beheerde en bij de koning omdeed. De kanten dassen waren een toonbeeld van weelde. Niet veel later liepen ook gewone burgers met deze dassen rond en werd het een echt statussymbool. Je liet je niet portreteren zonder je mooiste kanten ‘das’.

In de 18de eeuw kreeg de das een ondersteunende taak, namelijk het vastbinden van de gesteven boorden die toen gedragen werden. Hier komt het Engelse woord tie vandaan. Ook in Engeland werd de bekende knoop ‘four-in-hand’ bedacht. Deze was genoemd naar een rijtuig dat met vier paarden ingespannen was. De knoop in de teugels lijkt op de knoop waarmee de heren hun das knoopten.

De das vandaag

De moderne das komt ook uit Engeland. In 1880 bonden Engelse studenten de linten van hun strohoed met een eenvoudige knoop om de hals. Hier komt ook dus het bekendste patroon van de moderne das vandaan, de regimental streep. Elke universiteit en elk militair regiment had zijn eigen kleur en streep. De moderne das is geboren!

Dus waarom dragen wij nog steeds zo’n lap stof om onze nek? De das is nog steeds voor veel mannen een geluksamulet. Het geeft ze het gevoel op alles voorbereid te zijn. Het straalt (mannelijke) kracht uit, we kunnen ons ermee onderscheiden en gelijktijdig horen we bij een groep en genieten we de bescherming daarvan.